محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در پایان سفر خود به ترکیه ، مدعی شد :”توافق کردیم در پنج حوزه شامل تعرفه ترجیحی، انرژی، بانکی و استفاده از پول مشترک، ایجاد یک سازوکار مشابه اینستکس در روابط دوجانبه کار را با ترکیه دنبال کنیم”.
آقای ظریف می گوید :ترکیه همواره با تحریمها و اقدام غیرقانونی آمریکا علیه سپاه پاسداران مخالفت کرده است.
این گفته ها در حالیست که مولود چاوشاغلو، وزیر خارجه ترکیه، چهارشنبه در نشست خبری مشترک با همتای ایرانیاش که به آنکارا سفر کرده، گفت در پی ایجاد سازوکار تازهای برای تداوم تجارت با ایران است که همانند سازوکار اروپا برای معاملات تجاری با ایران عمل کند.
به گفته وی ، ترکیه در حال بررسی این سازوکار جدید تجاری با ایران است.
سه کشور عمده اروپایی، آلمان، فرانسه و بریتانیا حدود سه ماه پیش برای کاهش اثر تحریمهای آمریکا علیه ایران، مسیر تجاری اینستکس را راه انداختند. با این حال، تهران از کندی و تعلل این سه دولت در عملیاتی کردن این سازوکار انتقاد کرده است.
اینستکس ساز و کار مالی ایران و اروپا برای دور زدن تحریمهای یکجانبه آمریکا و استفاده از مزایا و امتیازات توافق هستهای(برجام) است.
قرار است اینستکس مثل یک نهاد واسطه بین شرکتهای تجاری و ایران عمل کند تا داد و ستدهای مالی بین طرفین با واحد پول غیر دلار و خارج از سایه تحریمهای آمریکا علیه تهران صورت گیرد. این سازوکار هنوز بین ایران و اروپا عملی نشده است.