آرش صالحی
? کولبری در مناطق کردنشین به دلیل نابرابر بودن این مناطق در سرمایهگذاری و کم توجهی حکومتی به این مناطق است. آنها به دلیل فقدان اشتغال و مشکلات گسترده اقتصادی در مناطق مرزی از روی ناچاری و با دریافت دستمزدی ناچیز اقدام به حمل کالا از ایران به عراق و برعکس از نقاط غیررسمی گمرکی میکنند.
? سه استان کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی در نوار مرزی ایران با عراق و ترکیه محل اصلی کار کولبرها است. استان کردستان همانند استان سیستان و بلوچستان، در مقایسه با میانگین کشوری، به مراتب از فقر بیشتری رنج میبرد و از نظر توسعهٔ اقتصادی و در ردههای آخر استانهای کشور قراردارد. درآمد سرانه در استان کردستان کمتر از نصف درآمد میانگین سرانهٔ کشوری است.
? رسول خضری، نماینده پیرانشهر در مجلس فرمایشی، پیشتر گفته بود که بین ۷۰ تا ۸۰ هزار نفر در مرزهای غربی ایران ناچارا به کولبری اشتغال دارند. بیش از بیست درصد مردم که توان کار دارند بیکارند و این بیکاری عامل اصلی گرایش بیکاران و محرومان به کولبری است.
? مهدی خسروی ، یک بوکسور عضو تیم ملی امید ایران است که به کولبری مشغول است، میگوید:
به دلیل بیکاری و فقر از ۱۵سالگی کولبری کرده ام، مقابل چشمان خودم، به کولبران شلیک کردهاند و کولبر کشته شده یا زخمی شده است. در مقابل چشمان خودم کولبر از شدت سرما سکته کرده است و جانش را از دست داده است. گلوله خوردن، افتادن به دره، از سرما یخ زدن و روی مین رفتن، جان کولبران را همیشه تهدید میکند. کولبرانی که در میان آنها افراد تحصیلکرده با مدارک تحصیلی ارشد و دکتری هم دیده میشود.
? شلیک مرزبانان به کولبران، انفجار مین، پرت شدن از کوه، بهمن و یخبندان، سیل و سایر حوادث طبیعی از جمله خطراتی است که کولبران را تهدید میکند. طبق گزارش کولبر نیوز، در سال ۲۰۱۹ میلادی جمعاً ۲۶۳ کولبر در مناطق مرزی و مسیرهای بین جادهای استانهای آذربایجان غربی، کوردستان و کرمانشاه بر اثر عواملی همچون تیراندازی مستقیم نیروهای نظامی رژیم، بهمن و سرمازدگی، رفتن روی مین، سقوط از کوه و ارتفاع و سایر موارد کشته و زخمی شدهاند. از این تعدا جمعاً ۸۰ کولبر کشته و ۱۸۳ کولبر معادل زخمی شدهاند.
? دردآور این است که درحالیکه برخی بزرگان استانهای محروم مرزی، مردم را به رای دادن به حسن روحانی تشویق کرده بودند، ناگهان در ۹ مرداد ۱۳۹۶ حسن روحانی دستور انسداد معابر کولبرها و سوختکِش ها در ۴ استان مرزی شامل آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان را صادر کرد و به این صورت عملا دستور شدت عمل و شلیک مستقیم به کولبران و سوخت کش ها صادر شد!